چرا به امام یازدهم لقب عسکری دادند

حجت الاسلام اکبر رضایی دهقان، استاد حوزه علمیه در گفت و گو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) از همدان، گفت: امام حسن عسکری علیه السلام در هشتم ربیع الثانی سال 232 هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود. امامت 6 سال در 28 سالگی بود که در 8 ربیع الاول سال 260 هجری قمری به وسیله شربت زهرآگین معتمد عباسی در سامرا به شهادت رسید. او تنها یک فرزند داشت.
رضایی دهقان گفت: زمانی که برخی از فضائل و کمالات هر امامی ظهور کرد، همان فضیلت لقب معروف آن حضرت شد، اما در مورد این امام بزرگوار این رویه رعایت نشد. عنوان معروف به محل زندگی وی تغییر یافت. نام آن حضرت بود که البته در اوایل دوران امامت ایشان این لقب رمزی بود که شیعیان به جای نام و کنیه امام از آن استفاده می کردند.
. اما اینکه هر امام یک کنیه داشتند به این معناست که به این صفت شهرت بیشتری داشتند.ظلمی که فضائل و کمالات امام یازدهم را نداشته است
. خلفای عباسی از ده سالگی تا هنگام شهادت در سامرا و در اردوگاه نظامی و این لقب نشانه مظلومیت امام است زیرا شرایط استفاده عموم مردم از محضر امام فراهم نشده بود. فضائل آنها را بفهمند و امام همیشه از چشم مردم دور بود تا اینکه مردم به آن عادت کردند و فهمیدند حتی اگر امام در محضر امام نباشد و مردم آن را نبینند امامت بر دوش اوست. و قبول غیبت صغری و کبری حضرت مهدی.
وی گفت: در این شرایط وکلای امام در میان مردم بودند تا سخنان مردم را به امام برسانند تا مردم را برای غیبت امام زمان آماده کنند. امام حسن عسکری علیه السلام تأکید کرد و فرمود: حضرت می فرماید: «کسی که برادر مؤمن خود را در نهان موعظه کند او را آراسته است و اگر در حضور دیگران نصیحت کند شخصیت او را کم رنگ کرده و ذلیل کرده است». . 489.
وی ادامه داد: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز می فرماید: «عبادت واقعی نماز و روزه زیاد نیست، بلکه عبادت واقعی به خدا بسیار می اندیشد». مسأله امامت در قرآن کریم از اهمیت بالایی برخوردار است، این سؤال در آیات آمده است، مرحوم علامه حلی در مقدمه کتاب منهاج الکرامه از امامت به عنوان بهترین سؤالات اسلامی یاد کرده است.
بعد از اینکه امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: یک شب پس از شهادت امام حسن عسکری علیه السلام، شب نیل به امامت حضرت مهدی (عج) است که مورد رضایت خداوند و رضایت اهل بیت است. این امام بزرگوار در سن 5 سالگی پس از شهادت، پدرش در سال 260 به مقام امامت رسید و از آن زمان تا کنون و تا زمانی که خداوند بخواهد، رضایی دهقان گفت: معتمد خلیفه عباسی در صدد نابودی خانواده بود. پاکی و بی گناهی، به همین دلیل جاسوسان به طرق مختلف اطلاعات زیادی برای اطلاع از زندگی و وضعیت خانوادگی امام حسن عسکری (ع) به جا گذاشته بود و بدین ترتیب حاملگی نرجس خاتون بر همگان پوشیده ماند و ولادت حضرت مهدی (عج) اتفاق افتاد. مخفیانه و محرمانه و بلافاصله از دید عموم پنهان شد. .

خبرگزاری « حوزه » : وقتی پاره ای از فضائل و کمالات هر امامی ظهور کرد، این فضیلت عنوان عام و مشهور این امام بزرگوار شد، اما چرا در مورد امام یازدهم این رویه رعایت نشد؟ و لقب معروف او به نام محل سکونتش «عسکری» است.

در واقع کلمه «عسکری» لقبی است که امروزه امام همام را با آن می شناسیم، اما در ابتدای امامت آن حضرت، این لقب شبیه اسم رمز امام یازدهم بود. یعنی گاهی شیعیان این تعبیر را به جای نام و لقب امام به کار می بردند تا به نوعی جنبه محتاط را در گفتگوها و نامه ها رعایت کنند. راویان برای پنهان ماندن نام امام در گفتگوها و مکاتبات، گاهی از کلمه «الجرجان» به معنای این مرد و گاهی از کلمه «الگرجان العسکری» استفاده می کردند…

همه ما شیعیان اهل بیت علیهم السلام را با کنیه می شناسیم که نشان دهنده فضایل اخلاقی و منش آنهاست.

امام علی بن الحسین «سجاد» و بسیار به سجده و عبادت علاقه داشت

امام جعفر صادق و راستگو

امام موسی بن جعفر «کاظم» به معنای غلبه بر خشم است

امام محمد بن علی «الجواد» و بسیار آمرزنده

امام علی بن محمد «پیشوا» و راهنمای مردم است

البته هر اهل بیت دارای تمام صفات پسندیده است، اما منظور از کنیه این است که شرایط جامعه، مثلاً در دوران امام چهارم، مانند عبادت و سجده های طولانی بوده است. پیامبر ظهور کرد و این امام بزرگوار به سجاد ملقب شد. چنان که در دوران امامت امام پنجم شیعیان، شرایط جامعه به گونه ای بود که کمالات علمی پیامبر ظهور کرد و به آنها ملقب به بغرالعلوم شدند. زیرا در دوران حیات و امامت ائمه معصومین(ع)، جامعه هنوز به حد لازم رشد نکرده بود و نتوانسته بود از همه فضایل و کمالات ائمه علیهم السلام بهره مند شود، لذا فقط برخی از فضایل و کمالات آن حضرت ظاهر شد و بر همگان روشن شد و همین فضیلت لقب عام و مشهور این امام بزرگوار گردید. حال چرا لقب معروف امام یازدهم «عسکری» در بین همه ائمه است؟ (عسکر به معنای لشکر و منطقه نظامی است.) چرا در مورد امام یازدهم این رویه رعایت نشد؟ چرا لقب معروف او از محل سکونت اوست، یعنی محل سکونتی که خلیفه زمان بر امام تحمیل کرده است؟ آیا این به این معناست که افسردگی آنقدر زیاد بوده که حتی یکی از فضائل و کمالات امام علنی نشده است؟

امام یازدهم شیعیان بیشتر عمر شریف خود (از سن 10 سالگی تا زمان شهادت) را در شهر سامرا و در اردوگاه نظامی زیر نظر خلفای ستمگر عباسی گذراند. وجه بارز و پررنگ این لقب مظلومیت این امام بزرگوار است که گویی شرایط برای عموم مردم فراهم نبوده است که امام را به معنای واقعی کلمه ببینند و فضائل ایشان را درک کنند، حداقل در حدی که یکی از فضایل اخلاقی لقب امام را شامل می شود.

از طرفی این عنوان حکایت از اختیارات امام دارد! در واقع کلمه «عسکری» لقبی است که امروزه امام همام را با آن می شناسیم، اما در ابتدای امامت آن حضرت، این لقب شبیه اسم رمز امام یازدهم بود. یعنی گاهی شیعیان این تعبیر را به جای نام و لقب امام به کار می بردند تا به نوعی جنبه محتاط را در گفتگوها و نامه ها رعایت کنند. راویان برای پنهان ماندن نام امام در گفتگوها و مکاتبات، گاه از واژه «الگرجان» به معنای این مرد و گاه از واژه «الگرجان العسکری» استفاده می کردند.

این نکته از یک سو نشان دهنده رشد شیعیان به واسطه آموزه های اهل بیت نسبت به زمان های گذشته است; این بدان معناست که اهل بیت علیهم السلام که سال ها تحت فشار خلفای ستمگر بوده اند، باید رابطه خود را با شیعیان حفظ می کردند و به آنها یاد می دادند که با حفظ رابطه خود با امام، می توانند محافظت کنند. خود و امام معصوم با رعایت نکات مختلف امنیتی، آنها را از شر خلفا و سربازانشان حفظ کنند، غیبت معدنچی و کبری و ارتباط با وسایل خاص. و عام نواب.

مثلاً در دوران امامت حضرت زین العابدین خفقان شدیدی برای حضرت ایجاد شد; استفاده شیعیان از وجود آن حضرت بسیار کم بوده است; در حالی که اگر در این زمینه توانایی داشتند، قطعاً با رعایت احتیاط های لازم می توانستند از محضر امام خود بهره بیشتری ببرند.

تهیه و تنظیم: مجتبی اسماعیلی