چرا تو بارداری معده درد دارم

نی نی بان: گاهی اوقات می توانید درد معده را در دوران بارداری تسکین دهید. ممکن است بتوانید کمردرد، تورم، خارش، خستگی، تعریق و بی خوابی را تحمل کنید، اما درد معده دائمی را نه. علت ناراحتی معده مخصوص بارداری ممکن است به بسته شدن ناقص دریچه اسفنکتر معده به دنبال نفوذ اسید به مری نسبت داده شود.

رشد جنین در ماه هفتم به بعد باعث فشار رحم به شکم و . همین فشار می تواند باعث برگشت اسید معده به مری و ایجاد درد شود.

آب نارگیل، آلوئه ورا، پاپایا، بادام، دانه های رازیانه و سرکه می توانند ناراحتی معده شما را کاهش دهند. همچنین باید غذاهایی که معده را تحریک می کنند را حذف کنید.

 
یک مادر باردار برای درد معده چه باید بکند؟
غذای کم، وعده‌‌ زیاد
زیاده روی در خوردن مواد غذایی موجب معده درد می‌شود.  زمانی که شما باردار هستید، معده شما فضای کمتری برای گسترده شدن دارد. رژیم غذایی بارداری متعادل نه تنها معده درد شما را در کوتاه مدت، بلکه در طول بادرداری درمان می‌کند. زیرا اگر وزنتان بیش از وزن توصیه شده در زمان بارداری شود، باعث می‌شود که این وزن اضافی به شکم شما فشار آورد. سه وعده غذایی روزانه خود را به 6 وعده تقسیم کنید و در هر وعده کمتر از 1 ½ فنجان نخورید. هضم غذای کم برای بدن ساده‌تر است.
حذف غذاهای محرک
غذاهایی که موجب معده درد شما می‌شوند را شناسایی و آنها را از رژیم غذایی خود حذف کنید. معمولا این غذاها شامل غذاهای اسیدی مانند مرکبات و گوجه فرنگی، غذاهای چرب و سرخ شده، غذاهای تند، شکلات، قهوه و نوشابه‌های گازدار است.
مصرف مایعات
احتمال این که غذاهای مایع مشکلی برای معده به وجود آوردند، کم است زیرا آنها به سرعت از معده عبور می‌کنند.  سوپ، اسموتی، ماست، میلک شیک، شیک‌های پروتئین و پودینگ‌ها  انتخاب‌های خوبی هستند. به دنبال مایعاتی باشید که سرشار از پروتئین‌ هستند مانند شیر. غذاهای جامد را نیز زیاد بجویید تا تقریبا تبدیل به مایع شوند.
خواب کامل
برای این که از معده درد در شب خودداری کنید، حداقل تا 3 ساعت قبل از خواب، چیزی نخورید. هنگام خواب نیز اگر تا به حال روی پهلوی چپ خود نمی‌‌خوابیدید، حال امتحان کنید. در این حالت اسیدهای معده به سختی خود را به مری می‌رسانند.

در اینجا چند نمونه از مواد مغذی و سبک آورده شده است:
– 1 فنجان بلغور جو دوسر با شیر بدون چربی و 1 سیب
– 1 فنجان ماست میوه ای 28 گرم پنیر مورد علاقه
½ فنجان مرغ و ½ فنجان پوره مرغ. پنیر و میوه

 روش برای درمان رفلکس معده در بارداری
رفلکس اسید(سوزش سر دل) میان زنان باردار رایج است. اگر چه معمولا بی‌خطر، اما بسیار آزاد دهنده است.
این سوزش که از پایین سینه تا پایین گلو است به دلیل افزایش هورمون پروژسترون در دوران بارداری، که به شل شدن ماهیچه‌های رحم کمک می‌کند، است. این شل شدن باعث ترشح اسید معده و احساس سوزش می‌شود.

حال برای رهایی از این سوزش چه باید کرد؟
در اینجا چند روش درمانی را ارائه می دهیم.
به رژیم غذایی خود توجه کنید.
غذاهای تند یا حتی اسیدی (گوجه فرنگی و مرکبات) می توانند این ناراحتی را تشدید کنند. در صورت بروز علائم رفلاکس اسید از خوردن این غذاها خودداری کنید. هنگامی که دراز می کشید، اسید می تواند آزادانه به مری شما جریان یابد. بنابراین اگر می خواهید بخوابید، بالش زیر سر خود بگذارید یا سعی کنید روی صندلی دراز بکشید.
قرص عصاره انبه
بسیاری از خانم ها این قرص ها را برای درمان رفلاکس اسید مصرف می کنند.
زنجبیل
وقتی مریض هستید، هیچ چیز بهتر از سوپ مرغ زنجبیل نیست. . . اما چرا ؟
زنجبیل اسیدها را جذب می کند، همچنین ضد التهاب و ضد درد است. این ماده سالهاست که برای درمان تهوع، استفراغ و اسهال استفاده می شود. البته بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

توصیه هایی برای پیشگیری از سوزش سر دل در دوران بارداری
بسیاری از زنان در دوران بارداری دچار سوزش سر دل می شوند. این سوالات ممکن است در این مورد ایجاد شود:
برای از بین بردن این ناراحتی چه باید کرد؟
آیا درمان این ناراحتی به جنین آسیب نمی رساند؟
و آیا سوزش سر دل در دوران بارداری مشکلی جدی است؟
جنین رشد می کند و رشد می کند. قدر تغییراتی را در بدن مادر ایجاد می کند تا او سالم و صحیح به دنیا بیاید، یکی از تغییرات عمده ای که بارداری برای مادر ایجاد می کند ناراحتی گوارشی است.

 

مشکل اصلی چیست؟
بیش از 50 درصد زنان باردار از دل درد شدید در دوران بارداری به خصوص در سه ماهه دوم و سوم شکایت دارند. سوزش سر دل حالتی است که در آن انتهای مری با ورود اسید معده تحریک می شود. به این مشکل رفلاکس اسید معده نیز می گویند.
در این صورت ممکن است در ناحیه انتهای قفسه سینه تا ابتدای گلو احساس سوزش کنید. بعضی از خانم ها هم می گویند پشت گلوی ما تلخ یا ترش است.

دلایل ایجاد سوزش سرمعده در دوران بارداری چیست؟
در طی فرآیند معمولی هضم، غذا از مری به سمت معده می رود، در این بین غذا از بخش ماهیچه ای در انتهای مری به نام اسنفکتر نیز می گذرد و سپس وارد معده می شود. در واقع اسفنکتر دریچه ی ورود غذا به معده است.
هنگام غذا خوردن این دریچه باز می شود و غذا می تواند وارد معده شود، پس از آن، اسفنکتر بسته می شود تا اسید معده به سمت مری برگشت نکند. وقتی به سوزش سرمعده یا «ریفلاکس معده» مبتلا می شوید، در واقع اسفنکتر کاملاً بسته نمی شود و مقداری اسید به سمت مری برمی گردد.
برگشت اسید ممکن است سبب درد و سوزش در ناحیه قفسه سینه شود. در دوران باردای، هورمون هایی در بدن ترشح می شوند که ممکن است سبب شل شدن ماهیچه ی اسفنکتر شوند. در نتیجه مقداری اسید به مری بازمی گردد، به ویژه وقتی غذا زیاد می خورید یا در حالت خوابیده قرارمی گیرید.
علاوه بر این، با بزرگ شدن جنین در ماه های هفتم به بعد، رحم فشار بیشتری به معده وارد می کند. همین فشار نیز ممکن است سبب برگشت اسید معده به مری شود.

برای درمان سوزش سر دل چه باید کرد؟
– به جای 3 وعده غذایی بزرگ، وعده های کوچک و متناوب بخورید.
– آهسته و آرام غذا بخورید.
– از خوردن غذاهای سرخ شده، تند و سایر غذاها خودداری کنید.
– از مصرف غذاهای چرب کاملا خودداری کنید.
– کافئین نخورید.
– نوشابه های گازدار ننوشید. از مواد حاوی سرکه خودداری کنید.
– شکلات و کافئین محرک هستند و از خوردن آنها خودداری کنید.
– غذاهای اسیدی مانند آب میوه، مرکبات، گوجه فرنگی، پاستیل و لواش را فراموش کنید. برای یک لحظه.
– فرآورده فرآورده های گوشتی (سوسیس، کالباس، ناگت، همبرگر و …) و نعناع نیز باعث تحریک می شوند.
– از نوشیدن مایعات زیاد هنگام غذا خوردن خودداری کنید، اما به یاد داشته باشید که در دوران بارداری باید روزانه 8 تا 10 لیوان آب بنوشید تا بین وعده های غذایی بنوشید.
– بعد از غذا آدامس بجوید تا ترشح بزاق شما افزایش یابد. بزاق اسید معده را خنثی می کند.
-مشکل خود را با پزشک خود در میان بگذارید و از او بخواهید که داروی مناسب را برای شما تجویز کند.
-سیگار نکشید. دود سیگار نه تنها باعث جهش ژنتیکی می شود بلکه اسید معده را نیز افزایش می دهد.
– می توانید پس از مشورت با متخصص زنان، داروهای ضد اسید را بدون نسخه دریافت کنید. این داروها حاوی منیزیم یا کلسیم هستند و بهتر است در مورد داروها با پزشک متخصص زنان مشورت کنید زیرا برخی از آنتی اسیدها حاوی مقادیر بالایی سدیم، آسپرین یا آلومینیوم هستند.

درمان طبیعی سوزش سر دل
در زیر چند درمان خانگی موثر برای سوزش سر دل آورده شده است. این داروها طبیعی هستند و برای خانم های باردار مشکلی ایجاد نمی کنند، اما در صورت لزوم با نظر پزشک مصرف شوند. پس سعی کنید هر روز 4 تا 5 عدد بادام بخورید. بادام همچنین می تواند به تغذیه کودک کمک کند. اما در مورد خانم های باردار باید طبق توصیه پرشک مصرف شود.
آب نارگیل
آب نارگیل به خنثی کردن اسید معده کمک می کند. هر روز مصرف کنید.
دانه رازیانه
دانه رازیانه در بهبود هضم موثر است. می توانید 2 قاشق چایخوری دانه رازیانه را در آب جوش حل کرده و بنوشید. اسید تولید شده در دیواره معده را کاهش می دهد. یک قاشق غذاخوری سرکه سیب رقیق شده بنوشید.
پاپایا
پاپایا سرشار از آنزیم های خاصی است که روند هضم غذا را در معده بهبود می بخشد. مصرف پاپایای رسیده برای کاهش سوزش معده مفید است.
پاپایای خام باعث انقباضات رحمی می شود. در این صورت بهتر است با پزشک مشورت کنید. استفاده از مکمل های پاپایا نیز مفید است.

چند توصیه برای زنان باردار برای رفع مشکلات گوارشی. آنها در مرحله خاصی از بارداری با این مشکل مواجه می شوند که علت آن بازگشت است. محتویات معده وارد مری می شود که باعث ایجاد علائم ناراحت کننده در فرد می شود. عوامل زیر در این عارضه دخیل هستند: فشار داخل مری، ماهیچه هایی که مری از آنها عبور می کند و به معده متصل است، عضلاتی که دهانه تحتانی مری را ایجاد می کنند و معده.
می گوید: از آنجایی که مری لوله ای است ماهیچه ای است که دهان را به معده متصل می کند. هنگامی که دهانه پایینی مری به هر دلیلی به درستی کار نمی کند، غذا در داخل معده اسیدی می شود. معده وارد مری می شود و در نتیجه دل درد یا دل درد در فرد ایجاد می شود.
درد قفسه سینه، احساس بازگشت غذا به داخل دهان، درد قفسه سینه و دشواری در بلع از دیگر علائم این بیماری است.افزایش وزن زنان در دوران بارداری از علائم این بیماری است. فشار جنین روی معده
افزایش وزن به خصوص افزایش دور شکم باعث فشار به معده و باز شدن پایین مری می شود. از معده به مری می رود.
. تاثیر هورمون ها
دکتر موید علویان فوق تخصص گوارش در مورد تاثیر هورمون های ترشح شده در دوران بارداری بر رفلاکس معده می گوید: استروژن و پروژسترون دو هورمون زنانه هستند که در دوران بارداری بیشتر ترشح می شوند و وجود آنها برای تداوم بدن ضروری است. بارداری
این دو هورمون باعث شل شدن ماهیچه های رحم می شوند و عوارضی مانند شل شدن عضلات دریچه تحتانی مری و کندی هضم غذا دارند که هر دو باعث برگشت مواد از معده می شوند. معده درد، تهوع و استفراغ شدید، کار پر استرس و در نهایت هر عاملی که باعث افزایش ترشح هورمون ها در بارداری شود، رفلاکس معده را در این دوران جدی تر می کند. داروهایی برای تشدید رفلاکس معده: برخی از انواع داروها علائمی مانند سوزش سر دل به دلیل افزایش اسید معده ایجاد می کنند. ایبوپروفن یا آنتی بیوتیک و همچنین آسپرین و حتی قرص آهن و اسید فولیک نیز ذکر شده است.
ورزش
او در مورد ورزش و رابطه آن صحبت می کند. در صورت رفلاکس شدید: ورزش قبل از بارداری ماهیچه ها را تقویت می کند و احتمال رفلاکس معده را کاهش می دهد، در حالی که ورزش ها یک ورزش شدید که در آن پاها پایین تر از بدن قرار می گیرند، یا دراز کشیدن و وزنه برداری که باعث افزایش فشار داخل بدن می شود. شکم، می تواند رفلاکس معده را تشدید کند.

  تهوع و استفراغ
برگشت محتویات معده به مری در دوران بارداری، طبیعی است به همین دلیل نیاز به درمان ندارد و با رعایت مواردی می توان از آن پیشگیری کرده و یا آن را کاهش داد.
دکتر فرزانه نیک نفس، متخصص زنان، یکی دیگر از علل وقوع سوزش معده را در بارداری التهاب قسمت انتهایی مری در اثر تماس آن با اسیدمعده می داند و می گوید: تهوع و استفراغ که از عوارض شایع نیمه اول دوران بارداری است، باعث برگشت محتویات معده می شود که در این صورت ممکن است اسید معده، لایه های سطحی مخاط مری را از بین برده و باعث زخم شود.
در بسیاری از زنان نیز اختلال در پاکسازی محتویات پس زده شده معده از مری نیز در ایجاد این آسیب نقش دارد.
 روحیه
وی در مورد نقش افسردگی می افزاید: ریفلاکس معده در افرادی که از افسردگی رنج می برند، بیشتر دیده می شود، ولی در زنانی که مشغول کار و فعالیت هستند و روحیه خوبی نیز دارند کمتر بروز پیدا می کند.
زیرا این دسته از زنان در صورت ابتلا نیز اشتیاق بیشتری برای برطرف کردن آن از خود نشان می دهند.
 اصلاح رژیم و الگوی تغذیه
نوع غذای مصرفی در بروز و تشدید این بیماری نقش بسزایی دارد. ضروری است زنان به محض احساس ترش کردن معده، وجود ماده تلخی در دهان و سوزش سردل که به دنبال خوردن غذاهای پر چرب و حجیم به وجود می آید، نسبت به درمان این بیماری و پیشگیری از آن اقدام کنند.
دکتر امین زاده، با توجه به ممنوعیت مصرف بسیاری از داروها دربارداری، اصلاح رژیم غذایی را بهترین روش می داند. وی استفاده ازغذاهای کم فیبر، پر چرب، غذاهای آماده، پر خوری، مصرف مایعات زیاد بین غذا، کم تحرکی و سریع خوردن غذا را از جمله علل مهم بروز و تشدید بیماری ریفلاکس معده می داند که باید از آنها اجتناب کرد.
مصرف کاکائو، نوشابه، ترشیجات، قهوه، شکلات، ادویه و سیگار بر مشکل اضافه می کند. زیرا باعث شل شدن دریچه تحتانی مری می شود، از طرفی باید میزان استفاده از غذاهای حجیم را مانند نخود، لوبیا، عدس و ماش در این دوران کاهش داد.
دکتر علویان نیز در این خصوص متذکر می شود: برخی از عادات مانند کار کردن، دراز کشیدن و خم شدن پس از خوردن غذا و یا محکم بستن کمر ، باعث بروز و یا تشدید ریفلاکس معده و برگشت اسید به مری می شود.
این متخصص به بیماران توصیه می کند تا دو ساعت پس از خوردن غذا دراز نکشند و هنگام استراحت نیز ناحیه سر و سینه را بالاتر از سطح بدن قرار دهند بطوری که زاویه ای ۳۰ درجه با افق داشته باشند.
باور غلط زنان این است که برای کاهش بروز این عارضه، هنگام خواب سرشان باید بالاتر از گردن قرار بگیرد در حالی که این عادت غلط باعث آرتروز زودهنگام گردن خواهد شد.
وی همچنین توصیه می کند زنان باردار بجز مصرف آب، از خوردن غذا و دیگر مایعات نزدیک به ساعات خواب شب خودداری کنند، حجم وعده های غذایی خود را کاهش دهند و در مقابل، دفعات وعده را افزایش دهند.
مصرف دارو نیز در موارد شدید بیماری منعی ندارد و معمولاً از داروهای بی خطر برای جنین استفاده می شود لذا در صورت مصرف دارو قبل از بارداری نیز با پزشک خود برای ادامه درمان مشورت شود.
برخی مردم معتقدند ترش کردن معده و سوزش سردل در زنان باردار ناشی از شروع دوره رویش و رشد موها در جنین است.
دکتر لیلا محمدی، متخصص زنان می گوید: این فرضیه فقط در حد اعتقاد و افکارعمومی است و صحت ندارد و با توجه به این که ریفلاکس معده یک عارضه شایع در سه ماهه سوم بارداری است پس از زایمان و کاهش سطح هورمون های بدن به میزان نرمال، از بین خواهد رفت بنابراین توصیه می شود علاوه بر رعایت موارد گفته شده فوق، از مصرف غذاهای اسیدی یا محرک، نوشابه های گازدار، نوشیدنی های کافئین دار، قهوه، شکلات و غذاهای تند اجتناب شود و میوه های خانواده مرکبات، گوجه، پیاز و غذاهای چرب و سرخ شده را کمتر استفاده کنند.
از طرفی حمایت خانواده و همسر نقش مهمی در سلامت زن باردار دارد. دوری از محیط استرس زا، آرامش و استراحت کافی، شرایط کاری مناسب، کاهش اضافه وزن و در کل تغییر سبک زندگی در کاهش علائم این بیماری و یا جلوگیری از بروز آن مؤثر است.
ریفلاکس معده، پیامد خطرناکی برای بارداری نخواهد داشت ولی در موارد شدید آن باید به پزشک مراجعه شود تا در صورت وجود بیماری خاصی مانند زخم معده، درمان آغاز شود.  

یکی از شایع ترین شکایات زنان باردار، درد معده در دوران بارداری است. درد معده در دوران بارداری طبیعی است. اما با رعایت نکات بسیار ساده می توان از این درد آزار دهنده جلوگیری کرد و آن را درمان کرد. اگرچه درد معده کاملاً بی ضرر است. اما گاهی درد معده و دل درد با درد شکمی که منشا گوارشی ندارد اشتباه گرفته می شود.

در این مقاله در مورد معده درد در دوران بارداری و همچنین دلایل دیگری که باعث ایجاد دردهایی شبیه به درد معده می شوند صحبت می کنیم. همچنین سایر علائم مربوط به شکم دردهای خطرناک بارداری را توضیح می دهیم تا بتوانید آنها را از دردهای ساده معده تشخیص دهید و برای درمان آنها سریعا از پزشک کمک بگیرید.

فهرست مطالبی که می خوانید:

شکم درد بارداری

علائم خطرناک: چه زمانی نگران درد معده در دوران بارداری باشیم؟

شایع ترین دلایل معده درد در دوران بارداری

علل خطرناک معده درد در دوران بارداری

علت درد شدید معده در دوران بارداری

علت درد معده در ماه های مختلف بارداری

چه کسانی در دوران بارداری بیشتر مستعد معده درد هستند؟

چه زمانی برای معده درد در دوران بارداری از پزشک کمک بگیریم؟

نکاتی برای درمان خانگی و پیشگیری از ناراحتی معده در دوران بارداری

سخنان پایانی دکتر ساینا

شکم درد بارداری

گرفتگی شکم جزء جدایی ناپذیر عوارض بارداری است. این دردها عموماً خفیف، گذرا و ناشی از مشکلات معده (مانند رفلاکس) هستند و جای نگرانی ندارند. درد خفیف معمولاً با استراحت، اجابت مزاج یا حرکات روده و تغییر رژیم غذایی تسکین می یابد. اما اگر درد شدید است و خود به خود از بین نمی رود باید توسط پزشک معاینه شود.

به گزارش بارداری، تولد و نوزاد، سوء هاضمه و ناراحتی معده از علائم بسیار شایع در دوران بارداری هستند. اگر باردار هستید، 80 درصد احتمال دارد که یکی از علائم این مشکلات را در دوران بارداری خود تجربه کنید.

سوزش سر دل می تواند ناشی از تغییرات هورمونی باشد. پروژسترون یکی از مهم ترین هورمون ها در دوران بارداری است. این هورمون ماهیچه ها را شل می کند (از جمله آنهایی که مسئول بستن مسیر مری به معده هستند). این فرآیند باعث می شود که غذا و اسید معده به مری برگردد.

سوزش سر دل با افزایش سن بارداری بیشتر می شود. این امر با رشد جنین در داخل رحم و افزایش فشار رحم بر روی معده اتفاق می افتد. فشار رحم بر روی معده نیز محتویات معده را به سمت مری سوق می دهد.

اگر قبلا باردار بوده اید یا قبل از بارداری دچار سوزش سر دل شده اید، احتمال بروز این مشکل در دوران بارداری افزایش می یابد.

علائم خطرناک: چه زمانی نگران درد معده در دوران بارداری باشیم؟

درد شدید شکم گاهی با معده درد بارداری اشتباه گرفته می شود. اما اگر علاوه بر درد شکم، علائم زیر را نیز تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

خونریزی یا لکه بینی

گرفتگی یا احساس فشار مداوم در شکم

ترشحات غیر طبیعی واژن

درد شدید یا مداوم شکم یا کمر

سوزش یا درد هنگام ادرار کردن

درد شکمی که با نیم ساعت تا یک ساعت استراحت بهبود نمی یابد.

تب

لرز

حالت تهوع، استفراغ یا اسهال

سیاه چشم

کاهش قابل توجه حرکات جنین بعد از هفته بیست و هشتم

انقباضات شکمی قبل از هفته سی و هفتم که هر 10 دقیقه و به طور منظم رخ می دهد.

دردی که در شب یا هنگام دراز کشیدن بدتر می شود.

تاری دید

سردردهای شدید یا مداوم

معده درد در دوران بارداری شایع و بی ضرر است. علاوه بر درد معده، گرفتگی یا انقباضات شکمی، کاهش حرکات جنین، خونریزی، ترشحات غیرطبیعی، تب و لرز، تهوع و استفراغ و هر گونه علائم غیر طبیعی دیگر، با پزشک خود تماس بگیرید.

شایع ترین دلایل معده درد در دوران بارداری

درد شکم یا معده اغلب در دوران بارداری طبیعی و بی ضرر است. شایع ترین علل درد شکم در دوران بارداری عبارتند از:

1. مشکلات گوارشی

نفخ شکم

افزایش پروژسترون در بدن در دوران بارداری باعث شل شدن ماهیچه های روده می شود که منجر به افزایش میزان گاز در روده می شود. نفخ در سه ماهه آخر بارداری به دلیل بزرگ شدن رحم، فشار اضافی روی ماهیچه ها و هضم کندتر افزایش می یابد.

برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است حجم وعده های غذایی خود را کاهش دهید و در عوض تعداد وعده های غذایی خود را افزایش دهید. همچنین باید از خوردن غذاهای چرب، سرخ شده و سایر غذاهای نفاخ خودداری کنید. افزایش تحرک یا ورزش نیز به هضم بهتر غذا کمک می کند.

یبوست

یبوست در دوران بارداری به دلیل مصرف مکمل های آهن، رژیم غذایی کم فیبر، کم آبی بدن و تغییرات هورمونی بسیار شایع است.

برای جلوگیری از یبوست و درد شکم در دوران بارداری، باید میوه و سبزیجات غنی از فیبر، آب و مایعات بیشتری مصرف کنید. ورزش و خوردن وعده های غذایی کوچکتر (در عین افزایش تعداد وعده های غذایی) به رفع یبوست نیز کمک می کند. اگر یبوست بسیار شدید باشد، پزشک ممکن است ملین تجویز کند.

معده درد و دل درد

سوزش سر دل و معده درد در دوران بارداری در سه ماهه دوم و سوم بسیار شایع است. بر اساس نتایج تحقیقات علمی تقریباً 45 درصد زنان در دوران بارداری از این مشکل رنج می برند.

تغییرات هورمونی یکی از دلایل سوزش سر دل است. این تغییرات باعث شل شدن عضلات می شود که از برگشت اسید معده به مری (ریفلاکس) جلوگیری می کند.

علاوه بر این، بزرگ شدن رحم به معده فشار وارد می کند. همچنین باعث آزاد شدن سریع اسید معده و هضم ناقص غذا می شود.

برای جلوگیری از این مشکل:

تعداد وعده های غذایی خود را افزایش دهید و آنها را کاهش دهید.

هنگام غذا خوردن صاف بنشینید.

بین خوردن و خوابیدن حداقل 3 ساعت فاصله بگذارید.

از نوشیدن آب میوه و نوشابه همراه با غذا خودداری کنید.

هنگام خواب سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید.

از کافئین، الکل و تنباکو خودداری کنید.

2. کشش عضلانی (رباط گردنی)

به غیر از مشکلات گوارشی و معده درد در دوران بارداری، دلایل دیگری نیز وجود دارد که باعث درد شکم در دوران بارداری می شود. یکی از این دلایل کشیدگی رحم است.

دو رباط بزرگ و گرد رحم را به کشاله ران متصل می کند و به نگه داشتن آن کمک می کند. وقتی رحم منبسط می شود تا جا برای جنین باز شود، این رباط ها نیز چاره ای جز کشیده شدن ندارند. کشش رباط ها باعث درد مبهم یا تیراندازی در مفاصل شکم، کشاله ران یا لگن می شود. این درد با تغییر وضعیت، عطسه یا سرفه بدتر می شود.

برای کاهش این درد سعی کنید به آرامی از حالت نشسته یا دراز کشیده بلند شوید. هنگام عطسه و سرفه، کمر را خم کرده و ران ها را خم کنید. این باعث کاهش فشار روی رباط گرد می شود. کشش روزانه همچنین به کاهش درد ناشی از کشیدگی رباط ها کمک می کند.

3. گرفتگی

رحم در سه ماهه اول و دوم به سرعت رشد می کند. رشد عضله رحم باعث کشیده شدن آن و ایجاد گرفتگی (گرفتگی شکم شبیه درد قاعدگی) می شود. کرامپ بارداری به صورت درد مبهم یا کوبنده ظاهر می شود.

این درد معمولاً خود به خود از بین می رود. کمپرس یا دوش آب گرم به بهبود سریعتر گرفتگی کمک می کند.

4. براکستون هیکس

انقباضات براکستون هیکس شبیه درد زایمان است. این انقباضات نادرست هستند. به عبارت دیگر، علیرغم شباهت آنها به دردهای زایمان، نشانه شروع زایمان نیستند. انقباضات براکستون هیکس غیرقابل پیش بینی و نامنظم است و باعث ایجاد فشار دردناک و ناراحت کننده در شکم می شود.

این دردها در سه ماهه آخر بارداری رخ می دهد. برخلاف درد زایمان، درد برکستون هیکس نه تنها با گذشت زمان شدیدتر و منظم تر می شود. برعکس با گذشت زمان از بین می رود. تغییر وضعیت بدن یا راه رفتن به بهبود درد کمک می کند.

مشکلات گوارشی، بزرگ شدن رحم، کشش تاندون های حمایت کننده رحم و انقباضات براکستون هیکس باعث درد شکم در دوران بارداری می شود.

علل خطرناک معده درد در دوران بارداری

اگرچه درد شکم در دوران بارداری در بیشتر موارد جای نگرانی ندارد. اما گاهی اوقات یک موضوع خطرناک باعث ایجاد این مشکل می شود. اشتباه گرفتن معده درد در دوران بارداری با درد شکمی خطرناک و شدید می تواند درمان این مشکل را به تاخیر بیندازد. به همین دلیل بهتر است دلایلی را که می توانند باعث ایجاد دردهایی شبیه درد معده و سایر علائم آن شوند، بشناسید. در این شرایط می توانید در اسرع وقت با پزشک مشورت کنید.

1. حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می افتد که جنین به جای رحم در رحم دیگری (معمولاً لوله فالوپ) لانه گزینی می کند. علائم حاملگی خارج از رحم بین هفته های 4 تا 12 بارداری ظاهر می شود. این علائم عبارتند از:

خونریزی و درد شکم

درد در انتهای شانه

ناراحتی هنگام اجابت مزاج و ادرار کردن

این بارداری ناموفق بوده است و باید فوراً با دارو یا جراحی درمان شود.

2. سقط جنین

اگر درد در ناحیه تحتانی لگن یا پشت باشد و با حالت تهوع، استفراغ و خونریزی واژن همراه باشد، خطر سقط جنین وجود دارد. علائم خاص سقط جنین عبارتند از:

درد شکم

كمر درد

خونریزی واژن که با گذشت زمان بدتر می شود.

رسوب یا ترشح لخته از واژن

گرفتگی شکم و انقباضات منظم

تب

ضعف و خستگی

توجه داشته باشید که اغلب علائمی مانند درد، گرفتگی شکم، کمردرد یا خستگی در دوران بارداری طبیعی است و لزوماً به معنای سقط جنین نیست. اما بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید.

3. پره اکلامپسی

پره اکلامپسی معمولا بعد از هفته بیستم بارداری اتفاق می افتد. این بیماری باعث افزایش شدید فشار خون و افزایش پروتئین در ادرار می شود. سابقه فشار خون بالا، اضافه وزن، دیابت و سن بالای 35 سال یا یک نوجوان خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.

فشار خون بالا در دوران بارداری خطرناک است و می تواند به کلیه ها و کبد آسیب برساند. اگر هر یک از علائم پره اکلامپسی را تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم عبارتند از:

درد در قسمت فوقانی و راست شکم

تنگی نفس

حالت تهوع

کاهش حجم ادرار

فشار خون بالا

سردردهای مکرر

سیاه چشم

تغییر در حدت بینایی

افزایش وزن ناگهانی

تورم غیر طبیعی دست و صورت

4. زایمان زودرس

اگر بارداری شما کمتر از 37 سال است و انقباضات شکمی منظم و احساس فشار دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. این نوع دردهای شکمی در دوران بارداری نشانه زایمان زودرس است و باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه شود.

5. جدا شدن جفت

جدا شدن جفت زمانی اتفاق می افتد که جفت به طور ناگهانی از دیواره رحم قبل از تولد نوزاد جدا می شود. یکی از علائم رایج، درد و سفتی مداوم شکم برای مدت طولانی است. سایر علائم شایع کمردرد، پارگی زودرس کیسه آبی و ترشحات آبکی و خونی از واژن است.

این مشکل جدی است و می تواند زندگی مادر و جنین را تهدید کند. به همین دلیل در صورت مشاهده این علائم باید به اورژانس مراجعه کنید.

6. سندرم کمک

سندرم HELP یکی از خطرناک ترین مشکلات دوران بارداری است. کمک سه کلمه است:

همولیز (همولیز یا از دست دادن خون): این به معنای تجزیه سریع گلبول های قرمز خون است. این مشکل در نهایت باعث کم خونی می شود.

افزایش آنزیم های کبدی: افزایش آنزیم های کبدی نشان دهنده اختلال عملکرد کبد و ترشح غیر طبیعی مواد شیمیایی کبد از جمله آنزیم ها در خون است.

پلاکت کم: پلاکت ها به لخته شدن خون کمک می کنند. کاهش پلاکت خون خطر خونریزی را افزایش می دهد.

علت دقیق این مشکل مشخص نیست. اما تحقیقات نشان داده است که 15 درصد از زنان مبتلا به پره اکلامپسی در ایالات متحده به سندرم HELLP نیز مبتلا هستند. (منبع: بنیاد پره اکلامپسی) با این حال، افرادی که پره اکلامپسی ندارند نیز می توانند کمک بگیرند.

علائم سندرم HELLP عبارتند از:

درد در قسمت فوقانی و راست شکم

سردرد

خستگی و خواب آلودگی

تهوع و استفراغ

تاری دید، از دست دادن بینایی یا هر مشکل بینایی دیگری

فشار خون بالا

تورم (به خصوص در صورت و دست ها)

افزایش وزن شدید یا ناگهانی

خون ریزی

درد شانه

تشدید درد در هنگام تنفس عمیق

اگر هر یک از علائم بالا را تجربه کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. زیرا عوارض ناشی از HELP خطرناک است.

7. UTI

عفونت دستگاه ادراری به راحتی قابل درمان است. اما اگر آن را نادیده بگیرید، عوارضی را در پی خواهد داشت. این مشکل با علائم زیر همراه است:

احساس درد و سوزش هنگام ادرار کردن

درد زیر شکم

اگر متوجه علائم مشکلات کلیوی ناشی از عفونت شدید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:

درد در قسمت پایین کمر، پهلوها (زیر دنده ها) یا بالای استخوان لگن

تب

حالت تهوع

عرق

لرز

8. آپاندیسیت

آپاندیسیت در اثر التهاب آپاندیس ایجاد می شود. التهاب آپاندیس باعث علائمی مانند درد شدید شکم و گرفتگی می شود. اگر این مشکل درمان نشود، خطر ترکیدن آپاندیس وجود دارد.

9. سنگ کیسه صفرا

در دوران بارداری، بدن پروژسترون بیشتری ترشح می کند. پروژسترون ماهیچه ها را شل می کند. در نتیجه صفرا نمی تواند مایع صفرا را به سرعت آزاد کند و سنگ کیسه صفرا تشکیل می شود. افرادی که سابقه سنگ کیسه صفرا دارند بیشتر در معرض این مشکل هستند.

درد شکمی ناشی از سنگ کیسه صفرا تیز یا کوبنده و یک طرفه است. این درد با حالت تهوع و استفراغ به خصوص هنگام بیدار شدن از خواب همراه است. از آنجایی که ممکن است درد ناشی از این مشکل با سنگ کیسه صفرا اشتباه گرفته شود، اگر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

علت درد شدید معده در دوران بارداری

علل درد شدید در شکم و لگن در دوران بارداری عبارتند از:

سقط جنین

حاملگی خارج رحمی

جدا شدن جفت

پره اکلامپسی

سنگ کلیه

عفونت ادراری

التهاب مثانه (آپاندیسیت)

سنگ کیسه صفرا

التهاب پانکراس (پانکراتیت)

ایلئوس

آلرژی یا مسمومیت غذایی

زخم معده و روده

ویروس شکمی

سندرم کمک

کلستاز (قطع جریان صفرا از کبد)

مشکلات معده تنها یکی از دلایل درد شکم است. اگر علاوه بر درد شکم، علائم دیگری مانند خونریزی، ترشحات غیرطبیعی، تب و لرز، خستگی مفرط، تهوع و استفراغ، درد و گرفتگی در ناحیه پشت یا لگن، تاری دید، درد شانه، شدید و مکرر، شدید سردرد یا انقباضات مکرر و هر گونه علائم. در صورت داشتن هر گونه ناهنجاری دیگری، در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید.

علت درد معده در ماه های مختلف بارداری

علت درد معده در ماه های مختلف بارداری

بازه زمانی

دلایل احتمالی شکم‌درد

سه‌ماهه اول

لانه‌گزینی، کشیدگی عضلات (رباط گرد)، ویار بارداری و یبوست

سه‌ماهه دوم

کشیدگی عضلات (رباط گرد)، رشد رحم، انقباض‌های برکستون هیکس، سوءهاضمه و نفخ

سه‌ماهه سوم

رشد رحم، کشیدگی عضلات (رباط گرد)، انقباض‌های برکستون هیکس، حرکت جنین، فشار روی لگن و زایمان زودرس

چه کسانی در دوران بارداری بیشتر مستعد معده درد هستند؟

موارد زیر خطر ناراحتی معده در دوران بارداری را افزایش می دهد:

بلافاصله بعد از خوردن غذا بخوابید

عدم تحرک کافی (مخصوصاً بعد از غذا خوردن)

سیگار کشیدن

وعده غذایی بزرگ

هماهنگی سر با بدن در هنگام خواب

آب و سایر نوشیدنی ها را همراه غذا بنوشید

خوردن غذاهای بسیار چرب، تند یا سرخ شده

مصرف چای، قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار

مصرف نوشیدنی های اسیدی مانند آب پرتقال، لیموترش، رب یا سس گوجه فرنگی، گوجه فرنگی و لیموناد

مصرف نوشابه

چه زمانی برای معده درد در دوران بارداری از پزشک کمک بگیریم؟

اگر از علت درد شکم خود مطمئن نیستید و نگران هستید، به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، اگر متوجه علائم غیر طبیعی همراه با درد شکم شدید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم عبارتند از:

خون ریزی

تب

لرز

ترشحات غیر طبیعی واژن

حالت تهوع یا استفراغ

سیاه چشم

درد در هنگام ادرار کردن

کاهش حرکات جنین

انقباضات منظم یا شدید

اگر درد شکم ناشی از معده یا سوزش سر دل باشد و با علائم زیر همراه باشد، فوراً با پزشک تماس بگیرید:

سوزش سر دلی که نیمه شب شما را از خواب بیدار می کند.

مشکل در بلع غذا

استفراغ خون

دفع مدفوع سیاه و قیری رنگ

کاهش وزن بی دلیل

نکاتی برای درمان خانگی و پیشگیری از ناراحتی معده در دوران بارداری

برای کاهش علائم سوزش سر دل و معده درد در دوران بارداری، نکات تغذیه ای زیر را رعایت کنید:

به جای خوردن وعده های غذایی حجیم، چندین وعده غذایی کوچک در طول روز بخورید.

غذای خود را به آرامی بخورید.

آب و مایعات را بین وعده های غذایی به جای همراه با غذا بنوشید.

از خوردن غذاهای سرخ شده، تند و چرب خودداری کنید.

از میوه ها و آب میوه های اسیدی (مانند آب مرکبات و گوجه فرنگی) خودداری کنید.

مصرف کافئین خود را محدود کنید.

از سیگار کشیدن و نوشیدن الکل خودداری کنید. سیگار و الکل علاوه بر ایجاد ناراحتی معده، به جنین نیز آسیب می رساند.

سایر نکات مهم برای جلوگیری از ناراحتی معده در دوران بارداری عبارتند از:

هنگام غذا خوردن صاف بنشینید

تا دیر وقت غروب غذا نخورید

بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید

هنگام خواب سر خود را بالاتر از بدن خود نگه دارید

هنگام خواب یک بالش زیر شانه ها قرار دهید

حتما بخوانید : ۱۲ روش ساده برای درمان خانگی معده درد

سخنان پایانی دکتر ساینا

نفخ، سوء هاضمه، یبوست و درد معده در دوران بارداری طبیعی است. این مشکل در اثر تغییرات هورمونی یا بزرگ شدن رحم و فشار روی معده ایجاد می شود. گاهی اوقات درد شکم ناشی از مشکلات معده نیست. در مقابل، مشکلات خطرناک دیگری مانند عفونت ادراری، حاملگی خارج از رحم، جدا شدن جفت، سقط جنین یا زایمان زودرس باعث درد می شود. به همین دلیل، باید علائم غیرطبیعی این مشکلات را بشناسید و بتوانید آنها را از علائم یک معده درد ساده بارداری تشخیص دهید. در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی به غیر از درد شکم، حتما به پزشک مراجعه کنید.

خلاصه مقاله

نام بیماری
شکم‌درد بارداری

تخصص مربوطه
زنان و زایمان

علائم رایج

درد معده

رفلاکس

نفخ شکم

یبوست

سوء هاضمه

علائم خطرناک

خونریزی یا لکه بینی

گرفتگی یا احساس فشار مداوم در شکم

ترشحات غیر طبیعی واژن

درد شدید یا مداوم شکم یا کمر

سوزش یا درد هنگام ادرار کردن

درد شکمی که با نیم ساعت تا یک ساعت استراحت بهبود نمی یابد.

تب

لرز

حالت تهوع، استفراغ یا اسهال

سیاه چشم

کاهش قابل توجه حرکات جنین بعد از هفته بیست و هشتم

انقباضات شکمی قبل از هفته سی و هفتم که هر 10 دقیقه و به طور منظم رخ می دهد.

دردی که در شب یا هنگام دراز کشیدن بدتر می شود.

تاری دید

سردردهای شدید یا مداوم

علت

نفخ شکم

یبوست

درد معده

تنش عضلانی (رباط گردنی)

گرفتگی

برکستون هیکس

حاملگی خارج رحمی

سقط جنین

پره اکلامپسی

زایمان زودرس

جدا شدن جفت

سندرم کمک

UTI

آپاندیسیت

سنگ کیسه صفرا

سنگ کلیه

التهاب پانکراس (پانکراتیت)

ایلئوس

آلرژی یا مسمومیت غذایی

زخم معده و روده

ویروس شکمی

کلستاز (قطع جریان صفرا از کبد)

موارد ریسک بالای ابتلا

بلافاصله بعد از خوردن غذا بخوابید

عدم تحرک کافی (مخصوصاً بعد از غذا خوردن)

سیگار کشیدن

وعده غذایی بزرگ

هماهنگی سر با بدن در هنگام خواب

آب و سایر نوشیدنی ها را همراه غذا بنوشید

غذاهای بسیار چرب، تند یا سرخ شده

چای، قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار

نوشیدنی های اسیدی مانند آب پرتقال، لیموترش، رب یا سس گوجه فرنگی، گوجه فرنگی و لیموناد

نوشیدنی بدون الکل

معده درد بارداری از چه زمانی شروع می‌شود؟

درد شکم و گرفتگی خفیف شکم در سه ماهه اول بارداری شروع می شود.

آیا معده درد بارداری برای جنین ضرر دارد؟

خیر؛ معده درد ناشی از ترشح زیاد اسید معده، برگشت اسید معده به مری، سوء هاضمه، نفخ، یبوست و فشار از رحم به معده است. با این حال، برخی از دردهای شکمی در دوران بارداری خطرناک است و می توان آن را با معده دردهای ساده و بی ضرر اشتباه گرفت.

آیا معده درد بارداری به جنسیت جنین ربط دارد؟

خیر جنسیت جنین بر اساس کروموزوم های مادر و پدر تعیین می شود و ربطی به درد معده ندارد.

منابع

NHS

انجمن بارداری آمریکا

WebMD

خانواده خیلی خوب